De CO2-prestatieladder van de gemeente
Gemeente Alphen aan den Rijn neemt stappen om de CO2-uitstoot van de eigen organisatie te verminderen. Dit doet de gemeente met behulp van de CO2-Prestatieladder. Deze ladder heeft 5 treden, opklimmend van 1 naar 5. Hoe meer een bedrijf of organisatie doet om de CO2-uitstoot te verminderen, hoe hoger de plek op de ladder.
Eind 2021 ontving de gemeente het eerste CO2-bewust certificaat. Alphen aan den Rijn was daarmee de 19e gemeente in Nederland met dit certificaat. De organisatie startte op de 3e trede. Er werd gekeken naar de bedrijfsvoering zoals zakelijk gereden kilometers en gebouwen met het oog op zuinigheid. Vanaf treden 4 en 5 op de CO2-Prestatieladder tellen ook afval en de inkoop van diensten en producten mee. Hier werkt de gemeente nog aan.
Bekijk het profiel en certificaat van gemeente Alphen aan den Rijn op de website van de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO).
Doelstellingen
Gemeente Alphen aan den Rijn onderzocht vanaf 2019 haar eigen CO2-voetafdruk. In de jaren na 2019 zijn er betere manieren gebruikt om te meten. Ook is er meer informatie beschikbaar gekomen. Daarom is besloten om het jaar 2022 te gebruiken om de CO2-uitstoot mee te vergelijken. De informatie die beschikbaar is over 2022 is namelijk ongeveer hetzelfde als de informatie die over 2023 beschikbaar is.
De gemeentelijke organisatie heeft in 2022 in totaal 4.002 ton CO2 uitgestoten. Het doel is om in 2026 onze uitstoot te verminderen met 29%, in vergelijking met de uitstoot van 2022. In de tabel hieronder staat een overzicht van de jaarlijkse doelstellingen.
| Jaar | Doel ten opzichte van uitstoot in 2022 | Bereikte vermindering ten opzichte van 2022 |
|---|---|---|
| 2023 | -5% | +3% meer uitgestoten dan in 2022 |
| 2024 | -10% | volgt |
| 2025 | -20% | volgt |
| 2026 | -29% | volgt |
CO2-uitstoot van 2019 tot en met 2023
In het onderstaande overzicht staat de uitstoot van onze gemeentelijke organisatie, uitgedrukt in tonnen CO2. We maken onderscheid tussen scope 1, scope 2 en dienstreizen.
- Scope 1: de directe uitstoot van de gemeentelijke organisatie zoals het gasverbruik van de eigen gebouwen en de uitstoot van de voertuigen in bezit van de gemeente
- Scope 2: de indirecte uitstoot van onze gemeentelijke organisatie zoals de elektriciteit voor de eigen gebouwen, maar ook voor de bruggen. lantarenpalen en stoplichten die langs de wegen binnen de gemeentegrenzen staan
- Dienstreizen: de uitstoot van de dienstreizen van onze medewerkers met de (eigen) auto of het openbaar vervoer
| Jaar |
Gasverbruik |
Brandstofverbruik scope 1 |
Elektriciteitsverbruik scope 2 |
Dienstreizen | Totaal |
|---|---|---|---|---|---|
| 2019 | 601,2 | 1203,6 | 3132,3 | 42,2 | 4979,4 |
| 2020 | 1385,1 | 1044,5 | 2141 | 10,8 | 4582 |
| 2021 | 1784,8 | 1037 | 1016 | 15,5 | 3853,3 |
| 2022 (referentiejaar) | 2123,3 | 770,3 | 1082,8 | 25,7 | 4002,1 |
| 2023 | 2300,1 | 936,7 | 902,2 | 36,8 | 4176 |
Nieuw referentiejaar
De informatie die beschikbaar is over de jaren 2019 tot en met 2021, is onvolledig. We nemen het jaar 2022 als referentiejaar omdat vanaf dan de hoeveelheid informatie ongeveer hetzelfde is. Het aardgas verbruik van zwembaden is bijvoorbeeld pas sinds 2021 meegeteld. Die van sportaccommodaties sinds 2022. Verder is het zo dat de plotselinge opvang van vluchtelingen bijvoorbeeld ook bijdraagt aan de toename van aardgasverbruik.
In 2023 heeft de gemeentelijke organisatie dan ook in totaal 3% meer CO2 uitgestoten in vergelijking met 2022. Het doel is om in 2026, 29% minder CO2 uit te stoten dan in 2022. Lees op de pagina CO2-prestatieladder 2023 wat we in 2023 hebben gedaan om onze uitstoot van CO2 te verminderen.
De maatregelen en aanpak
Gemeente Alphen aan den Rijn neemt verschillende maatregelen om het doel van 29% minder CO2-uitstoot te halen. Hier enkele voorbeelden:
- We verminderden het gebruik van aardgas door de gebouwen van de gemeente stap voor stap duurzamer te maken. Hiermee verwachten we een vermindering van 9% op het gasverbruik
- Het gebruik van fossiele brandstof verminderen we door onze auto’s te vervangen voor elektrische auto’s. Ook moedigen we actief het gebruik van fiets en elektrische fiets aan. Voor de auto’s die nog niet elektrisch zijn stappen we over op biodiesel (HVO), wanneer dit mogelijk is. Bij langere zakelijke reizen moedigen we aan om het openbaar vervoer te gebruiken. We verwachten dat dit in totaal een vermindering van 31% binnen scope 1 oplevert
- We nemen maatregelen om elektriciteit te besparen. Als gemeente Alphen aan den Rijn verkeerslichten en straatverlichting vervangt, kiezen we voor ledlampen. Een ander doel is om in 2024 alleen nog maar groene stroom te gebruiken. Hier verwachten we de grootste winst te behalen. De schatting is dat er zo 87% minder CO2 uitstoot in scope 2 zal zijn
Initiatieven
Gemeente Alphen aan den Rijn werkte de afgelopen jaren hard aan het inrichten van een duurzaamheidsprogramma. De gemeente neemt deel aan verschillende regionale en lokale programma's. Al deze programma's dragen bij aan het verduurzamen van de gemeente Alphen aan den Rijn. De programma's rijken verder dan alleen de eigen organisatie.
1. Regionale Energie Strategie
Elke energieregio stelde een Regionale Energiestrategie (RES) op. Hierin werken gemeenten, provincies en waterschappen samen aan keuzes over opwekking van duurzame energie op land. Het Nationaal Programma RES ondersteunt de regio's door kennis te ontwikkelen en delen, procesondersteuning te bieden en een lerende gemeenschap te faciliteren. Daarnaast verbindt ze partijen en zet ze knelpunten op de agenda. Ze zoekt samenwerkingsmogelijkheden om de doelen waar te kunnen maken. Alphen aan den Rijn werkt in Holland Rijnland in regioverband samen aan de uitwerking van de RES 1.0.
2. Transitievisie warmte
De transitievisie warmte is uitgewerkt in het Energietransitieprogramma dat we eind 2024 vaststellen. Hierin staan 4 prestatielijnen centraal die we in samenhang met elkaar oppakken. Dit zijn:
- Isoleren en besparen
- Duurzaam verwarmen
- Opwek- en energiesysteem
- Verduurzaming bedrijventerreinen
3. Energietransitiehuis
In Alphen aan den Rijn is de eerste stap gezet naar een baanbrekende plek waar onderwijs, overheid, bedrijfsleven en inwoners gezamenlijk werken aan de energietransitie en duurzaamheid: het Energietransitiehuis. Dit initiatief is gericht op het aanpakken van het huidige tekort aan personeel dat nodig is om de duurzaamheidsdoelen in gemeente Alphen aan den Rijn te realiseren. In 2023 is hier een initiatiefverklaring voor ondertekend door verschillende organisaties.
Het Energietransitiehuis moet dienst gaan doen als een ontmoetingsplaats waar experts, de overheid, het bedrijfsleven en het onderwijs samenkomen om kennis te delen en te ontwikkelen. Leerlingen, studenten, werknemers en experts ontmoeten elkaar hier om gezamenlijk oplossingen te bedenken voor de overgang naar duurzame energiebronnen. Het huis staat ook open voor inwoners die informatie, voorlichting of scholing willen ontvangen over de energietransitie. Het biedt een platform voor het delen van ervaringen.
Vragen?
Wilt u meer weten over de CO2-Prestatieladder of de doelstellingen die wij hebben als gemeente? Stuur dan een e-mail naar duurzaamheidsloket@alphenaandenrijn.nl.