Participatietraject opwekken energie door zon en wind afgerond

Begin 2025 startte een participatietraject. We vroegen mensen hun mening over het neerzetten van zonnevelden en windturbines in de gemeente. We haalden wensen en zorgen op bij inwoners, dorpsraden, natuur- en milieuorganisaties en andere personen. We deden dit via straatgesprekken, inloopbijeenkomsten en een vragenlijst.

Dit haalden we op

Veel inwoners geven aan dat er 'iets moet gebeuren'. Zij vinden het belangrijk dat er voldoende energie is voor iedereen. Een deel van de inwoners vindt het belangrijk dat we die energie duurzaam opwekken. Deze mensen vinden het positief als we zonnevelden en/of windturbines plaatsen.

Wel maken deze inwoners zich vaak zorgen over de gevolgen. Ook geven ze aan dat er in de gemeente geen logische plek is voor zonnevelden en windturbines. Soms heeft dat te maken met de natuur en/of de cultuurhistorie in het gebied. En soms door de dichte bebouwing in de gemeente. Dat zou het moeilijk maken om zonnevelden en windturbines ver van woningen te plaatsen.

Een deel van de inwoners is sterk tegen het plaatsen van zonnevelden en vooral windturbines. Bij zonnevelden zeggen mensen vaak dat zij het jammer vinden van de weinige ruimte die is. Bij windturbines noemen mensen vaak de gevolgen voor de natuur, gezondheid, overlast en het uitzicht. In het participatietraject zijn deze stemmen gehoord en meegenomen. De focus lag op deze vraag: als zonnevelden en windturbines er tóch moeten komen, aan welke voorwaarden moeten ze dan voldoen?

Voorwaarden voor windturbines

Veel mensen geven aan dat zij vinden dat windturbines op logische plekken moeten komen. Wat inwoners 'logische plekken' vinden, verschilt per persoon. Het hangt vaak samen met deze voorwaarden:

  • Genoeg afstand tot woonkernen. Mensen vinden het belangrijk dat windturbines op genoeg afstand staan van woonkernen. Het verschilt per persoon wat 'genoeg afstand' is. Deze voorwaarde is het meeste genoemd in Hazerswoude-Rijndijk
  • Geen overlast (zoals slagschaduw en geluid). Windturbines mogen geen overlast of maar een heel klein beetje overlast geven, vinden inwoners. Ook deze voorwaarde is het meeste genoemd in Hazerswoude-Rijndijk
  • Geen gevolgen voor de gezondheid. Het is een grote zorg bij inwoners of windturbines al dan niet gevolgen hebben voor de gezondheid van mensen
  • Mijn uitzicht mag niet veranderen. Inwoners maken zich zorgen over het veranderen van hun uitzicht als er een windturbine komt
  • Cultuur en/of historische plekken bewaren. We moeten zuinig zijn op cultuurhistorische plekken, vinden inwoners. Deze voorwaarde is het meeste genoemd in Aarlanderveen en Zwammerdam
  • Genoeg ruimte voor planten en dieren. Bij windturbines vinden inwoners het belangrijk dat er genoeg ruimte is voor planten en dieren
Voorwaarden voor zonnevelden

Inwoners zijn over het algemeen positiever over het opwekken van zonne-energie dan over windenergie. In gesprekken over zonnevelden zeggen mensen vaak dat het belangrijk is dat energie duurzaam is. De voorwaarden die mensen het meest noemen:

  • Leg eerst de daken en industrieterreinen vol. Inwoners noemen vaak dat ze het jammer vinden om de weinige grond voor zonnevelden te gebruiken. Het vol leggen van daken en industrieterreinen wordt veel genoemd
  • Genoeg ruimte voor planten en dieren. In alle kernen vinden mensen het belangrijk dat er genoeg ruimte voor planten en dieren is
  • De zonnevelden vallen zo weinig mogelijk op in het landschap. Als er zonnevelden komen, willen inwoners graag dat deze zo weinig mogelijk opvallen in het landschap. Bijvoorbeeld door er een heg van natuurlijke materialen omheen te plaatsen
Voorwaarden in de praktijk

In de tweede ronde van het participatietraject spraken we met inwoners over wat de voorwaarden in de praktijk kunnen betekenen.

Windturbines zo ver mogelijk van woonkernen plaatsen

We stellen voor om bij het plaatsen van windturbines meer afstand tot woonkernen te houden vanuit het oosten en het westen. Daar waar de zon laag staat. En vanuit het zuiden, waar vaak de wind vandaan komt. Op die manier is er minder overlast. Voor veel inwoners klinkt het logisch om hier rekening mee te houden. Inwoners verschillen van mening over wat de minimale afstand tot woonkernen zou moeten zijn.

Zoveel mogelijk behoud van natuur en cultuurhistorische plekken

We stellen voor om geen windturbines in beschermde natuurgebieden te plaatsen. En niet dichtbij historische bouwwerken, zoals ouderwetse molens. Veel inwoners geven aan dit een goed idee te vinden.

Verspreiding of clustering van windturbines

Willen inwoners liever meer windturbines in een kleiner gebied, waardoor een kleinere groep inwoners meer overlast heeft? Of windturbines die verder uit elkaar staan in een groter gebied waardoor meer inwoners een beetje overlast hebben? Inwoners vinden deze keuze tussen clustering of verspreiding van windturbines vaak lastig. Er is geen duidelijke voorkeur onder inwoners. Een deel van de inwoners geeft aan dat de politiek hierover moet beslissen.

Participatieverslag

In het participatieverslag leest u meer over wat we hebben opgehaald tijdens het participatietraject. U kunt het verslag (in PDF formaat) aanvragen door een e-mail te sturen naar duurzaamheidsloket@alphenaandenrijn.nl.

Hoe gaan we verder

We laten inwoners, het college van Burgemeester & Wethouders en de gemeenteraad weten wat de resultaten van het participatietraject zijn. Voor het opwekken van zonne- en windenergie volgen daarna verschillende processen om regels en afspraken (beleid) te maken. Bij het maken van beleid nemen we zo veel mogelijk resultaten mee uit het participatietraject.

Beleid voor windturbines

Het college doet een voorstel aan de gemeenteraad over de voorwaarden voor het plaatsen van windturbines. Het college gebruikt hiervoor de wensen en zorgen die we ophaalden tijdens het participatietraject. Het college geeft in het voorstel voorkeurslocaties aan. Het is ook mogelijk dat we geen geschikte plekken vinden voor windturbines.

De gemeenteraad behandelt het voorstel daarna in een commissievergadering. We verwachten dat dit ergens in juni 2025 zal zijn. Tijdens de vergadering is er ruimte om dieper op het voorstel in te gaan. Raadsleden en inwoners kunnen hier ook vragen stellen aan het college over het voorstel. Ook kunnen inwoners inspreken.

Na de behandeling in de commissievergadering neemt de gemeenteraad een besluit over het voorstel. Dit gebeurt in een raadsvergadering, we verwachten in juni of juli 2025.

Gaat de gemeenteraad akkoord met de voorwaarden en locaties? Dan stuurt de gemeente het voorstel door naar de provincie Zuid-Holland. Op 7 oktober neemt de provincie een besluit over locaties voor windturbines. Zij kunnen dan het voorstel van de gemeente meenemen.

Gaat de gemeenteraad niet akkoord met de voorwaarden en locaties? Dan besluit de provincie over locaties voor windturbines zonder het voorstel van de gemeente mee te nemen.

Voor meer informatie over dit proces kijkt u op deze website van de Provincie Zuid-Holland.

Beleid voor zonnevelden

Voor het opwekken van zonne-energie zet de gemeente zelf de afspraken en regels (het beleidskader) op papier. De resultaten van de participatie nemen we hierin mee. Maar we kijken ook naar wat er technisch en wettelijk mogelijk is. In het beleidskader staat aan welke voorwaarden zonnevelden in onze gemeente moeten voldoen.

Iemand die een zonneveld wilt plaatsen in de gemeente gebruikt dit beleidskader om plannen te maken. De gemeente gebruikt het beleidskader om te bepalen of iemand een vergunning krijgt of niet. We verwachten dat het college het beleidskader eind 2025 aan de gemeenteraad stuurt. De raad besluit dan om dit wel of niet vast te stellen.