Participatietraject opwekken energie door zon en wind klaar

Gemeente Alphen aan den Rijn startte in januari 2025 een participatietraject op over windmolens en zonnevelden. De gemeente keek op basis van de opgehaalde input op welke locaties windturbines zouden kunnen komen. 

We keken naar welke locaties aan de voorwaarden voor windturbines voldoen. Deze mogelijke locaties geeft de gemeente door aan de provincie Zuid-Holland. De provincie beslist uiteindelijk zelf welke plekken zij aanwijst voor windturbines en of zij hierbij de voorkeurslocaties van gemeenten aanhoudt. 

Voorwaarden voor het plaatsen van windturbines

In het participatietraject haalden wij zorgen en wensen op van inwoners. Dit deden we via straatgesprekken, inloopbijeenkomsten en een vragenlijst. De uitkomsten hiervan zijn in mei 2025 gedeeld via verschillende berichten. Deze voorwaarden werkten we verder uit.  

  • We houden een grotere afstand aan tussen de windturbine en woonkernen. Landelijk is de regel dat als een windturbine een tiphoogte (dit is de lengte van de mast plus de lengte van de wiek) heeft van 240 meter, de afstand tot gebouwen 480 meter is. We willen ervoor zorgen dat overlast van geluid en slagschaduw minimaal is. Daarom vergroten we de afstand tot 550 meter aan de zuidkant van de windturbine. Staan de windturbines in het oosten of westen, dan houden we een afstand van 700 meter aan
  • We wekken geen windenergie op in beschermde natuurgebieden. Bij plekken als ouderwetse molens, houden we 400 meter aan waarin er geen windturbines worden geplaatst
  • We plaatsen meerdere windturbines bij elkaar in plaats van de windturbines te verspreiden over een groter gebied. Op die manier is er in een kleiner gebied kans op overlast. De windturbines kunnen in groepjes staan, maar ook in een lijn van 3 windturbines of meer
Voorkeursgebieden voor windturbines 

Kijken we naar de voorwaarden, dan zijn er 7 mogelijke gebieden die eraan voldoen. De gemeente keek naar deze plekken en wil slechts 2 van deze gebieden aan de provincie doorgeven. Het zijn:

  • De polder Steekt (of Steektpolder) langs de N11. In dit gebied is de afstand tot woonkernen groot. Dit beperkt de overlast van windturbines. Deze kunnen hier ten zuiden van de N11 in 1 lijn worden opgesteld. Zo komt het landschap er minder rommelig uit te zien
  • De Hoogeveensepolder en de rand van het Bentwoud (tussen het ITC-PCT bedrijventerrein en de HSL-lijn, in de zuidelijke helft van de polder). De afstand tot woonkernen is hier groot, waardoor er minder overlast is. In dit gebied zijn mogelijkheden om een aantal windturbines bij elkaar te plaatsen en deze te combineren met recreatie. Door de keuze voor dit gebied sparen we veenweidegebied

Voor beide gebieden geldt dat nog preciezer moet worden bepaald waar de windturbines komen. Belangrijk om te weten is dat we deze gebieden niet helemaal willen gebruiken voor het opwekken van energie. Andere functies moeten mogelijk blijven. 

Gebieden waarover we mogelijk in gesprek gaan met de provincie 

Aan de rand van onze gemeente zijn er nog 3 mogelijke gebieden voor het plaatsen van windturbines. Samenwerking met onze buurgemeenten is hier wel nodig. Wij ondernemen in deze gebieden niet zelf actie voor het plaatsen van windturbines. Als gemeenten rondom Alphen aan den Rijn in deze gebieden kansen zien, gaan wij het gesprek aan. Het plaatsen van windturbines op deze plekken nemen we dan in overweging. De eerder genoemde voorwaarden blijven uiteraard gelden. Het gaat om de volgende gebieden: 

  • De Vierambachtspolder (ten noorden van de N207 en de Ridderbuurt) 
  • De Nieuwkoopsepolder (ten noordoosten van Aarlanderveen) 
  • De Hondsdijkse- en Lagenwaardsepolder (tussen Alphen aan den Rijn en Leiderdorp, ten noorden van de Oude Rijn) 

Locaties die niet de voorkeur hebben

We geven bij de provincie aan dat voor het plaatsen van windturbines in deze gebieden geen draagvlak is: 

  • De Zuid- en Noordeinderpolder (tussen Aarlanderveen en de Oude Rijn) 
  • De N11 zuidwest (ten zuiden van de N11, ten westen van Alphen aan den Rijn) 
Vervolgtraject windturbines
  • In juli besproken we de documenten in de raadscommissie  
  • We leggen de voorwaarden en voorkeurslocaties voor windturbines voor aan de gemeenteraad. Die besluit hierover op 17 juli 2025    
  • Als de gemeenteraad op 17 juli akkoord gaat met de voorwaarden en voorkeursgebieden, dient het college van burgemeester en wethouders deze in bij de provincie

Eigen onderzoek provincie

De provincie voerde een eigen onderzoek uit naar mogelijke locaties voor windturbines in onze gemeente. Dit was voor de gemeente Alphen aan den Rijn, maar ook voor andere gemeenten in de provincie Zuid-Holland. De resultaten van dit onderzoek publiceerde de provincie op 3 juli. De provincie legt de uitkomsten naast die van de gemeente. In oktober 2025 komt de provincie met een voorstel voor locaties voor windturbines in onze gemeente. Inwoners kunnen reageren op dit voorstel. 

Voorwaarden voor het plaatsen van zonnevelden

In het participatietraject spraken we ook over zonnevelden. Deze voorwaarden stellen we:

  • Leg eerst de daken en industrieterreinen vol
  • Laat voldoende ruimte over voor planten en dieren
  • Laat zonnevelden zo min mogelijk opvallen in het landschap
Vervolg zonnevelden

•    Het college gaat na het zomerreces verder met de uitkomsten
•    We stellen een plan op om zonnepanelen op daken verder te stimuleren
•    We stellen een beleidskader op voor zonnevelden. Dit zijn algemene regels voor het plaatsen van zonnevelden. Ook komen er extra voorwaarden in het plan, bijvoorbeeld dat de grond bij zonnevelden ook nog een andere functie moet hebben 
•    Met de Natuur- en Milieufederatie stemmen we af hoe we er goed voor kunnen zorgen dat er inderdaad voldoende ruimte voor planten en dieren blijft
•    Eind 2025 neemt de gemeenteraad een besluit over het beleidskader voor het opwekken van zonne-energie in onze gemeente