Gemeente Alphen aan den Rijn bepaalt voorwaarden en voorkeurslocaties voor windturbines

Gemeente Alphen aan den Rijn startte afgelopen januari een participatietraject over windmolens en zonnevelden. De gemeente heeft op basis van de input als eerste gekeken op welke locaties windturbines zouden kunnen komen.

“Voor de toekomst van de gemeente Alphen aan den Rijn is het belangrijk dat inwoners en ondernemers voldoende en betaalbare energie hebben. En dan het liefst duurzame energie, zoals energie van zon en wind. Wij vroegen daarom aan inwoners, dorpsraden, natuur- en milieuorganisaties en andere belanghebbenden wat hun wensen en zorgen zijn. Dit leidde tot een lijst met voorwaarden waaraan windturbines en zonnevelden moeten voldoen.” Aldus wethouder Gert van den Ham (Duurzaamheid). 

De gemeente heeft nu gekeken welke locaties aan de voorwaarden voor windturbines voldoen. Deze mogelijke locaties geeft de gemeente door aan de provincie Zuid-Holland. De provincie beslist uiteindelijk zelf welke plekken zij aanwijst voor windturbines en of zij hierbij de voorkeurslocaties van gemeenten aanhoudt. 

Voorwaarden voor het plaatsen van windturbines 

In het participatietraject haalden wij zorgen en wensen op van inwoners en belanghebbenden. Dit deden we via straatgesprekken, inloopbijeenkomsten en een vragenlijst. De uitkomsten hiervan zijn in mei 2025 gedeeld via verschillende berichten. Deze voorwaarden zijn nu verder uitgewerkt.  

De voorwaarden zijn als volgt:  

• We houden een grotere afstand aan tussen de windturbine en woonkernen. Landelijk is de norm dat als een windturbine een tiphoogte (dit is de lengte van de mast plus de lengte van de wiek) heeft van 240 meter, de afstand tot bebouwing 480 meter is. We willen ervoor zorgen dat geluidsoverlast en slagschaduw minimaal is. Daarom vergroten we de afstand tot 550 meter aan de zuidkant van de windturbine. Staan de windturbines in het oosten of westen, dan houden we een afstand van 700 meter aan.   

• We wekken geen windenergie op in beschermde natuurgebieden (zoals Natura 2000- en Natuurnetwerk Nederland-gebieden). Bij cultuurhistorische plekken, zoals bij ouderwetse molens, houden we een straal aan van 400 meter waarin er geen windturbines worden geplaatst. 

• Om overlast te beperken, plaatsen we meerdere windturbines bij elkaar in plaats van de windturbines te verspreiden over een groter gebied. Op die manier is er in een kleiner gebied kans op overlast. De windturbines kunnen in groepjes staan, maar ook in een lijn van 3 windturbines of meer.  

Voorkeursgebieden voor windturbines 

Als we kijken naar de voorwaarden, dan zijn er 7 mogelijke gebieden die hieraan voldoen. De gemeente heeft gekeken naar deze plekken en wil slechts 2 van deze gebieden aan de provincie doorgeven. Dat zijn: 

• Polder Steekt (of Steektpolder) langs de N11 (tussen Alphen aan den Rijn en Zwammerdam). In dit gebied is de afstand tot woonkernen groot. Dit beperkt de overlast van windturbines. De turbines kunnen hier ten zuiden van de N11 in een lijn worden opgesteld. Dit zorgt ervoor dat het landschap er niet rommelig uit komt te zien.  

• Hoogeveensepolder en de rand van het Bentwoud (tussen het ITC-PCT bedrijventerrein en de HSL-lijn, in de zuidelijke helft van de polder). Ook voor dit gebied geldt dat de afstand tot de woonkernen groot is, waardoor overlast beperkt blijft. In dit gebied zijn mogelijkheden om een aantal windturbines bij elkaar te plaatsen en deze te combineren met recreatie. Door de keuze voor dit gebied blijft veenweidegebied gespaard. 

Voor beide gebieden geldt dat nog preciezer moet worden bepaald waar de windturbines een plek kunnen krijgen. Ook is het belangrijk om te weten dat deze gebieden niet helemaal moeten worden gebruikt voor het opwekken van energie. Andere functies moeten ook mogelijk blijven. 

Gebieden waar we eventueel over in gesprek gaan met de provincie:

Aan de rand van de gemeente Alphen aan den Rijn zijn er nog 3 mogelijke gebieden voor het plaatsen van windturbines. Hiervoor is wel samenwerking nodig met onze buurgemeenten. Gemeente Alphen aan den Rijn onderneemt in deze gebieden niet uit zichzelf actie voor het plaatsen van windturbines. Maar als gemeentes rondom Alphen aan den Rijn in deze gebieden kansen zien, gaan wij wel het gesprek aan. We nemen het plaatsen van windturbines op deze plekken dan in overweging. Onze eerdergenoemde voorwaarden blijven uiteraard gelden. Het gaat om de volgende gebieden: 

• Vierambachtspolder (ten noorden van de N207 en de Ridderbuurt) 

• Nieuwkoopsepolder (ten noordoosten van Aarlanderveen) 

• Hondsdijkse- en Lagenwaardsepolder (tussen Alphen aan den Rijn en Leiderdorp, ten noorden van de Oude Rijn) 

Locaties die nadrukkelijk niet de voorkeur hebben:  

We geven bij de provincie aan dat voor het plaatsen van windturbines in deze gebieden geen draagvlak is: 

• Zuid- en Noordeinderpolder (tussen Aarlanderveen en de Oude Rijn) 

• N11 zuidwest (ten zuiden van de N11, ten westen van Alphen aan den Rijn) 

Hoe ziet het vervolg eruit?  

• We leggen de voorwaarden en voorkeurslocaties voor windturbines voor aan de gemeenteraad. Die besluit hierover op 17 juli 2025 (datum onder voorbehoud).  

• Op 3 juli 2025 (datum onder voorbehoud) worden de documenten alvast besproken in de raadscommissie.  

• We verwachten dat veel inwoners willen inspreken. Normaal gesproken kunnen inwoners inspreken tijdens de commissievergadering. We organiseren nu een aparte hoorzitting. Deze is op 24 juni 2025 om 20.00 uur op het gemeentehuis. Elke spreker krijgt 3 minuten de tijd. Op die manier kunnen zoveel mogelijk mensen aan het woord komen. Aanmelden hiervoor kan door een mail te sturen naar griffie@alphenaandenrijn.nl.  

• Als de gemeenteraad op 17 juli instemt met de voorwaarden en voorkeursgebieden, dient het college van burgemeester en wethouders deze in bij de provincie.  

Onderzoek provincie naar locaties voor windturbines 

De provincie heeft ondertussen een eigen onderzoek uitgevoerd naar mogelijke locaties voor windturbines. Zij heeft dit gedaan voor de gemeente Alphen aan den Rijn, maar ook voor andere gemeenten in de provincie Zuid-Holland. We verwachten dat de resultaten van dit onderzoek half juni 2025 openbaar worden. De provincie gaat haar eigen uitkomsten naast die van de gemeente leggen. In oktober 2025 komt de provincie met een voorstel voor locaties voor windturbines in onze gemeente. Inwoners kunnen reageren op dit voorstel. 

Voorwaarden voor het plaatsen van zonnevelden en het vervolg  

In het participatietraject hebben we ook gesproken over zonnevelden. Hier zijn de volgende voorwaarden uit gekomen: 

• Leg eerst de daken en industrieterreinen vol. 

• Laat voldoende ruimte voor planten en dieren. 

• Laat zonnevelden zo min mogelijk opvallen in het landschap. 

Vervolgstappen 

• Het college gaat na het zomerreces verder aan de slag met de uitkomsten.  

• We stellen een plan op om zonnepanelen op daken verder te stimuleren.  

• We stellen een beleidskader op voor zonnevelden. Dit zijn algemene regels voor het plaatsen van zonnevelden. Ook komen er extra voorwaarden in het plan, bijvoorbeeld dat de grond bij zonnevelden ook nog een andere functie moet hebben.  

• Met de Natuur- en Milieufederatie stemmen we af hoe we er goed voor kunnen zorgen dat er inderdaad voldoende ruimte voor planten en dieren blijft.  

• Eind 2025 neemt de gemeenteraad een besluit over het beleidskader voor het opwekken van zonne-energie in de gemeente.